اشاره ای گذرا به شهر تاریخی سیروان 

براساس نقل قول ها و اسنادي كه از مورخان ، سياحان و باستان شناسان بدست آمده ويرانه هاي فعلي واقع در روستاي سراب كلان در دامنه شرقي كوه سيوان منسوب به شهر باستاني سيروان است كه از شهرهاي مهم و مراكز جمعيتي آباد دوره ساساني و قرون اوليه اسلامي بوده است. ويرانه‌هاي اين شهر باستاني در محل روستاي سراب كلان و درقسمت سرچشمه رودي كه به نام شيروان معروف است واقع شده است . سرچشمه ی اين رود به صورت چشمه هايي از كنار اين آثار جاري است و از به هم پيوستن آنها رود شيروان تشكيل مي شود و پس از طي مسافتي در جهت شرق به رودخانه پر آب و خروشان سيمره مي ريزد.
اين ناحيه مورد توجه برخي از مورخان، جغرافي نويسان و باستان شناسان قرار گرفته كه در خصوص اوضاع اين شهر باستاني در آثار خود مطالبي به رشته تحرير در آورده‌اند كه در اين بحث به مواردي از آنها اشاره مي‌شود.
مؤ لف كتاب جغرافياي تاريخي سرزمين‌هاي خلافت شرقي ، لسترنج، در كتاب خود مي‌نويسد : "در باختر لر كوچك در مرز باختري عراق عرب دو ولايت ماسبذان و مهرجا نقذق قرار دارد كه مهمترين آنها “سيروان“ و “صيمره“ بوده و هنوز خرابه‌هاي آن دو شهر باقي است." ،( لسترنج، : 218 )
راولينسون در سفرنامه خود مي نويسد : "خرابه هاي سيروان كامل‌ترين بازمانده يك شهر ساساني به شمار مي‌آيد . ديوار منازل عموماً عظيم و از سنگ ملاط آهكي فوق العاده محكم كه از كوههاي مجاور آورده شده ساخته شده است . تمام منازل زيرزميني دارند كه آن هم شامل اتاق‌هاي هلالي مانند است... در ميان خرابه هاي سيروان بازمانده‌هاي بنايي عظيم موسوم به قصر انوشيروان مشاهده مي‌گردد"( راولينسون، 1362 : 56)
بلاذري در فتوح البلدان مي نويسد :  " ابو موسي.... خود به ماسبذان شد . اهل آن باوي جنگي نكردند . اهل شيروان نيز به همان شروط صلح دينور صلح خواستند و جزيه و خراج بپرداختند "( بلاذري، 1364 : 67)
بهمن ميرزا كريمي درکتاب راههاي باستاني و پايتخت هاي غرب ايران نوشته است: آبادي و خرابه‌هاي اين شهر از گچ و سنگ متعلق به دوره ساسانيان و عيناً  نظير دره شهر است.... شيروان شهري عجيب و حاليه خرابه‌هايي به جا مانده است. ( كريمي ، : 127)
ابن خرداد به  مي‌نويسد ، پايتخت ماسبذان شهر سيروان بوده است . ابن فقيه گويد قباد شاه ساساني حكماء و اطباء به اين شهر آورد. آقاي سراورل استين در شيروان ويرانه‌هاي ساختمان ‌هاي ديگري از عهد ساسانيان كشف نمود. دومورگان مي‌گويد: من فكر مي‌كنم در تپه و تل شيروان .... خرابه‌هاي شهري از عهد ساسانيان را باز يافته‌ام . لازم به يادآوري است كه دومورگان در فاصله سالهاي 1893 -1896 دره شهر و سيروان را بررسي كرده است. از جمله كساني كه در مورد شيروان اظهار كرده‌اند مي‌توان از مقدسي ، ابن خردادبه ، ابن فقيه ، ابودلف مسعر، ياقوت حموي، اصطخري، ابن واضح و ابن الاثير نام برد.